طراحی الگو و ابزاری که بتواند سازه های مفهومی تعریف تاب آوری را بسنجد، اقدام ضروری برای اطلاع از وضعیت تاب آوری نظام سلامت در برابر بیماری ها و اقدام در جهت رفع کمبودهاست. هدف این مطالعه روانسنجی ابزار ارزیابی تاب آوری نظام سلامت و معرفی الگوی مفهومی برای تحلیل کیفی در نظام سلامت ایران در مواجهه با بحران کویید-۱۹ می باشد.

نابرابری در سلامت به معنای تفاوت در وضعیت سلامت افراد در یک جمعیت تعریف می شود. این رویکرد این امکان را می دهد که مقایسه های بین و درون کشوری را در ارتباط با پیامدهای سلامت انجام دهیم و تعیین کننده های آن را مورد شناسایی قرار دهیم. مرگ و میر یکی از شاخص های کلیدی پیامدی برای هر نظام سلامت محسوب می شود که نشان دهنده میزان سلامت جوامع و خطراتی است که جوامع را تهدید می کند. مطالعات متعددی در این زمینه ها انجام شده است که عمده این مطالعات به بررسی نابرابری در یک مقطع زمانی خاص یا دامنه زمانی محدود اختصاص دارند و ضمن اینکه تمرکز بر پیامد مرگ و میر در گروههای سنی و در معرض خطر خاص نظیر مادران بوده است و روند تغییرات نابرابری ها در شاخص های مرگ و میر بر حسب جنسیت، گروه سنی و علل مرگ را در دوره زمانی قابل توجه نشان نمی دهند.

براساس تعریف، دورنما اینست که اولویت به آنهائی داده شود که سود بیشتری از مراقبت ها می برند ولی برخی عقیده دارند که همین امر خود موجب بی عدالتی می شود زیرا کسانی که بطور حاشیه ای توانایی بهره بردنِ بیشتری دارند، عمدتاً افراد ثروتمندتر و سالم تر و یا هردو هستند. صرف نظر از نگاه های مختلف به مقولۀ عدالت در سلامت، آنچه از مطالعات بدست آمده است بیانگر شرایط ناعادلانه سلامت درکشورهای در حال توسعه است.

طراحی نظامی کارا و اثربخش، با مدیریتی صحیح و اصولی، برای بهبود عملکرد نظام سلامت نیازمند تولید و استفاده از شواهد علمی و عینی در خصوص میزان کارایی، دلایل نبود کارایی و راهکارهای بهبود آن در نظام سلامت کشور می باشد. با اتکا به این شواهد می¬توان از اتخاذ تصمیم های غیرعلمی و غیرکاربردی و اتلاف منابع ارزشمند بخش سلامت جلوگیری نمود. براین اساس لازم است به‌منظور انجام پژوهش‌های موردنیاز و کاربردی‌تر و فراهم آوردن زمینه ترجمه و انتقال یافته‌های این پژوهش‌ها به عرصه تصمیم‌گیری و عمل، اقدامات جدی‌تری به ویژه در راستای نظام‌مندی پژوهش‌های مربوط به کارایی در کشور انجام گیرد. با توجه به نیاز مذکور و درنظر داشتن این موضوع که نخستین گام در جهت تقویت ظرفیت پژوهشی و زمینه‌سازی ترجمه دانش حاصل از پژوهش‌های کارایی نظام سلامت، انجام و تولید پژوهش‌های کاربردی است، مطالعه حاضر به‌منظور تدوین اولویت های پژوهشی در حیطه کارایی نظام سلامت با بکارگیری روشی علمی و معتبر و تامین شواهد و اطلاعات لازم برای تصمیم گیری و سیاستگذاری سلامت، انجام می شود.

در این کارگاه، با حضور موسسه ملی تحقیقات سلامت جمهوری اسلامی ایران و مشارکت کارشناسان سازمان جهانی بهداشت، مفاهیم کلی کارایی و ضرورت ارتقای آن در نظام سلامت مورد بحث قرار گرفت. سخنرانی‌ها توسط دکتر دانش جعفری، دکتر انیاس سوکات و دکتر اولیایی منش انجام شد. در این کارگاه، بحث و بررسی درباره علل و راهکارهای مقابله با ناکارایی در زمینه‌های دارو، خدمات بیمارستانی، منابع انسانی و غیره صورت گرفت. پس از فعالیت‌های گروهی، رویداد با تأکید بر لزوم استفاده از نتایج کارگاه و گزارش‌دهی دوره‌ای برای تحقق اهداف، به پایان رسید.