شفافیت، پاسخگویی، درستکاری و صداقت ارزشهای ذاتی حکمرانی سلامت هستند. درستکاری به صداقت یا قابل اعتماد بودن در انجام وظایف رسمی اشاره دارد و در نقطه مقابل، فساد یا سوء استفاده از جایگاه قرار دارد. شفافیت به دسترسی بدون محدودیت مردم به اطلاعات به موقع و قابل اعتماد درباره تصمیمات و عملکرد موسسات اشاره دارد. منظور از مسئولیت پذیری، تعهد به گزارش و پاسخگو بودن برای بیان دلایل ناتوانی در نیل به اهداف عملکردی اعلام شده است. این مفاهیم با هم ارتباط متقابل دارند. شفافیت و پاسخگویی برای تلاش در راستای اطمینان از وجود صداقت و جلوگیری از فساد حیاتی‌اند. شفافیت مستلزم آن است که شهروندان در مورد حقوق و استحقاق‌های خود، نحوه و چرایی تصمیم‌گیری‌ها از جمله رویه‌ها، معیارهای اعمال شده توسط تصمیم‌گیرندگان دولتی و شواهد مورد استفاده برای تصمیم‌گیری آگاه باشند. شفافیت ممکن است با «روشن ساختن گوشه‌های تاریک» از فساد جلوگیری کند و احتمال شناسایی اقدامات فاسد را بیشتر کند. پاسخگویی موسسات را وادار می‌کند تا عملکرد خود را در دستیابی به اهداف و رفع نیازهای مردم در مقایسه با استانداردها و تعهدات عنوان شده توضیح داده و قابل درک کنند. در صورت رعایت نکردن استانداردها و تعهدات، پاسخگویی نیاز به اقدامات قابل مشاهده و مسئولیت‌پذیر دارد. در جایی که حکمرانی شفاف است و داده‌ها در دسترس هستند، احتمال بازخواست مقامات و رهبران بیشتر است و فضای کمتری برای سوءاستفاده یا فساد وجود دارد.

به دلیل وجود خطر فساد و شیوه‌های پرشمار آن، رسیدگی به فساد نظام سلامت به گونه‌ای ویژه چالش برانگیز است؛ به این معنا که تلاشهای ضد فساد باید بر اساس تحلیلهای مستحکم از وضعیت و مشکل بوده و مداخلات باید با مشکلات و بافتارهای خاص متناسب شوند. به عنوان مثال، یک مرور نظام‌مند در سال2017 نشان داد میزان پرداخت غیررسمی بسته به کشور و نوع خاص خدمات سلامت بین 2 تا 8۰ درصد متغیر است. نظرسنجی‌ها در 33 کشور آفریقایی میزان پرداخت غیررسمی کمتر از 5 تا 4۰ درصد را نشان می‌دهند. در حالی که این میزان در کشورهای اروپای مرکزی و شرقی از 16 تا 49 درصد متغیر است. گزارشهای حسابرسی در برخی از کشورها نشان داده که بیش از نیمی از شهرداری‌ها یا استانهای مورد بررسی حداقل یک مورد فساد در بودجه‌های سلامت را تجربه کرده‌اند.

 

عنوان کتاب: ادغام فساد ستیزی، شفافیت و پایخ گویی در ارزیابی نظام های سلامت
ناشر: سازمان بهداشت جهانی
ناظر و ویراستار علمی: دکتر امیرحسین تکیان
مترجمین: معصومه غلامی، دکتر حکیمه مصطفوی، فاطمه یافتیان
تعداد صفحات: 58
حجم فایل: 1.2 مگابایت
تاریخ انتشار: تابستان 1402
برای مشاهده و دریافت فایل کتاب کلیک کنید