عنوان فارسی مطالعه:

نابرابری‌های آموزشی و درآمدی در طیف بیماری‌ها در دانمارک: یک مطالعه کوهورت مبتنی بر داده‌های ثبتی

عنوان انگلیسی مطالعه:

Educational and income inequalities across diseases in Denmark: a register-based cohort study

چکیده مطالعه:

مقدمه:

تحصیلات و درآمد اغلب ـ اما نه همواره ـ با بروز بیماری مرتبط هستند. پژوهش‌های موجود معمولاً تنها یک بیماری را بررسی کرده‌اند و در نتیجه، تحلیل‌هایی پراکنده و غیرقابل مقایسه ارائه شده است. هدف این مطالعه، ارزیابی نابرابری‌های آموزشی و درآمدی در طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها در دانمارک بود.

روش مطالعه:

این مطالعه مبتنی بر داده‌های ثبتی شامل کلیهٔ ساکنان دانمارک با سن ۳۰ سال و بالاتر، بین ۱ ژانویه ۲۰۱۳ تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۲، و متولد پس از سال ۱۹۲۰ بود که اطلاعات تحصیلات و درآمد آنان ثبت شده بود. ارتباط بین تحصیلات و درآمد با بروز ۷۵۱ کد تشخیصی ثبت‌شده در هنگام بستری، بررسی شد. نرخ‌های بروز استانداردشده بر اساس سن و نسبت نرخ بروز (IRR) با استفاده از رگرسیون پواسون و با تعدیل بر اساس دستهٔ تولد و جداسازی بر اساس جنس محاسبه گردید. افراد تا زمان تشخیص، مرگ، مهاجرت یا پایان دوره مطالعه پیگیری شدند.

یافته‌ها:

در مجموع ۴٬۵۴۱٬۳۰۹ فرد واجد شرایط بودند که از میان آنان ۱۲۱٬۰۸۳ نفر به دلیل نقص اطلاعات تحصیلی حذف شدند و ۴٬۴۲۰٬۲۲۶ نفر در تحلیل نابرابری‌های آموزشی وارد شدند. همچنین ۲۳٬۷۰۸ نفر به دلیل نقص اطلاعات درآمدی حذف گردیدند و ۴٬۳۹۶٬۵۱۸ نفر در تحلیل نابرابری‌های درآمدی قرار گرفتند. اختلافات اجتماعی‌ـ‌اقتصادی در نرخ بروز در تمامی گروه‌های بیماری مشاهده شد؛ به‌طور کلی، بروز اکثر بیماری‌ها با افزایش سطح تحصیلات و درآمد کاهش یافت. شدت نابرابری‌ها در بیماری‌های مختلف متفاوت بود. در میان بیماری‌های غیرواگیر، بالاترین ارتباط مثبت در زنان برای بیماری انسدادی مزمن ریه (IRR=2.7) و در مردان برای اسکیزوفرنی (IRR=4.4) مشاهده شد. از سوی دیگر، ملانوم و سایر سرطان‌های پوست بالاترین ارتباط منفی را نشان دادند (IRR حدود 0.7). الگوی مشابهی برای درآمد نیز مشاهده شد و قوی‌ترین ارتباط مثبت در زنان و مردان مربوط به اسکیزوفرنی و قوی‌ترین ارتباط منفی مربوط به ملانوم و سرطان‌های پوستی بود.

نتیجه‌گیری:

این مطالعه نمایی جامع از ارتباط میان دو شاخص مهم اجتماعی‌ـ‌اقتصادی (تحصیلات و درآمد) و بروز بیماری ارائه می‌دهد. طیف وسیعی از بیماری‌ها ـ نه فقط شایع‌ترین‌ها ـ دارای نابرابری‌های اجتماعی‌ـ‌اقتصادی هستند. این موضوع بر ضرورت سیاست‌هایی تأکید می‌کند که علاوه بر بیماری‌های خاص، ریشه‌های نابرابری اجتماعی‌ـ‌اقتصادی و پیامدهای سلامت آن را هدف قرار دهند.