با توجه به اهمیت وجود اطلاعات مربوط به توزیع منابع بخش سلامت در برنامه ریزی و سیاستگذاری به منظور بهبود دسترسی به خدمات سلامت و ارتقاء سلامت و نیز فقدان شواهد علمی در رابطه با وضعیت توزیع منابع بیمارستانی مانند انواع تخت، تجهیزات بیمارستانی، نیروی انسانی و ارتباط آنها با مرگ و میرهای بیمارستانی، پژوهش حاضر در همین جهت و با هدف سنجش نابرابری در دسترسی به منابع بیمارستانی و ارتباط آن با مرگ و میر های بیمارستانی در سطح شهرستان های کشور طراحی و پیشنهاد شده است.

با توجه به محدودیت های موجود در ابعاد مختلف سازمانی، انسانی، مالی و... هر سیستمی می بایستی به مفهوم واژه ی عدالت توجه کافی را داشته و عملکرد خود را بر آن اساس پیش ببرد، فعالیت هایی که نشان دهنده ی میزان دسترسی ها، ارائه خدمات و از سویی دیگر میزان پرداختی ها را نشان می دهد. از آنجاییکه تابحال مطالعه ای به بررسی مقایسه ای عملکرد نظام سلامت در دوران پساکرونا نپرداخته است، لذا این مطالعه در پی آن است تا به بررسی عمیق تر عملکرد نظام سلامت کشور در دو دوره ی مختلف بپردازد.

با توجه به نقش اساسی عوامل اجتماعی در تعیین سلامت مردم و نیز با عنایت به نقش کلیدی مراکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت بر شناسایی نیازهای سلامت مردم و ارایه راهکارهایی برای ارتقا وضعیت سلامت آنان و برقراری عدالت در سلامت، بر آن شدیم در این مطالعه به اولویت بندی محورهای پژوهشی با تاکید بر عدالت در سلامت (محافظت مالی، دستری و پیامدهای سلامت) بپردازیم.

اجرای سیاست‌ها همواره همراه با پیامدهای مثبت و منفی می باشد. یکی از ابعاد مهم و ضروری در چارچوب سیاست‌ورزی ایران توجه به بعد عدالت در تصمیم‌ها و سیاست‌ها است. توجه به اثرات اجرای سیاست‌ها بر کاهش و یا افزایش نابرابری‌ها از جمله موارد ضروری در بعد پژوهشی و اجرایی به شمار می‌رود. مطالعه حاضر در پی طراحی یک پیوست عدالت در سلامت در سیاست‌های کشور در قالب بک ابزار ارزیابی می‌باشد. ارزیابی پیامدهای عدالت در سلامت (Health Equity Impact Assessment; HEIA)، یک ابزار برنامه‌ریزی عملی و موثر است که تاثیر بالقوه تغییرات مداخلات، برنامه‌ها یا سیاست‌ها را بر نابرابری‌های سلامت تحلیل می‌کند.

از آنجا که بسیاری از این افراد به طور نامتناسبی با عوامل اجتماعی و ساختاری و شرایط همراه روبرو هستند، یک راه برای کمک به اطمینان از تجویز عادلانه واکسن COVID-۱۹ پیگیری تجویز واکسن برای زیرمجموعه های کلیدی مانند جنسیت ، نژاد و قومیت و جغرافیا است. با توجه به اهم موارد ذکر شده، این مطالعه برای اولین بار در ایران طراحی شده است و قصد دارد به بررسی علل عدم دریافت واکسن کووید-۱۹ در جمعیت واکسن نزده در استان تهران و ارائه راهکارها از دیدگاه متخصصین در سال های ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بپردازد.

طراحی الگو و ابزاری که بتواند سازه های مفهومی تعریف تاب آوری را بسنجد، اقدام ضروری برای اطلاع از وضعیت تاب آوری نظام سلامت در برابر بیماری ها و اقدام در جهت رفع کمبودهاست. هدف این مطالعه روانسنجی ابزار ارزیابی تاب آوری نظام سلامت و معرفی الگوی مفهومی برای تحلیل کیفی در نظام سلامت ایران در مواجهه با بحران کویید-۱۹ می باشد.

نابرابری در سلامت به معنای تفاوت در وضعیت سلامت افراد در یک جمعیت تعریف می شود. این رویکرد این امکان را می دهد که مقایسه های بین و درون کشوری را در ارتباط با پیامدهای سلامت انجام دهیم و تعیین کننده های آن را مورد شناسایی قرار دهیم. مرگ و میر یکی از شاخص های کلیدی پیامدی برای هر نظام سلامت محسوب می شود که نشان دهنده میزان سلامت جوامع و خطراتی است که جوامع را تهدید می کند. مطالعات متعددی در این زمینه ها انجام شده است که عمده این مطالعات به بررسی نابرابری در یک مقطع زمانی خاص یا دامنه زمانی محدود اختصاص دارند و ضمن اینکه تمرکز بر پیامد مرگ و میر در گروههای سنی و در معرض خطر خاص نظیر مادران بوده است و روند تغییرات نابرابری ها در شاخص های مرگ و میر بر حسب جنسیت، گروه سنی و علل مرگ را در دوره زمانی قابل توجه نشان نمی دهند.

طراحی نظامی کارا و اثربخش، با مدیریتی صحیح و اصولی، برای بهبود عملکرد نظام سلامت نیازمند تولید و استفاده از شواهد علمی و عینی در خصوص میزان کارایی، دلایل نبود کارایی و راهکارهای بهبود آن در نظام سلامت کشور می باشد. با اتکا به این شواهد می¬توان از اتخاذ تصمیم های غیرعلمی و غیرکاربردی و اتلاف منابع ارزشمند بخش سلامت جلوگیری نمود. براین اساس لازم است به‌منظور انجام پژوهش‌های موردنیاز و کاربردی‌تر و فراهم آوردن زمینه ترجمه و انتقال یافته‌های این پژوهش‌ها به عرصه تصمیم‌گیری و عمل، اقدامات جدی‌تری به ویژه در راستای نظام‌مندی پژوهش‌های مربوط به کارایی در کشور انجام گیرد. با توجه به نیاز مذکور و درنظر داشتن این موضوع که نخستین گام در جهت تقویت ظرفیت پژوهشی و زمینه‌سازی ترجمه دانش حاصل از پژوهش‌های کارایی نظام سلامت، انجام و تولید پژوهش‌های کاربردی است، مطالعه حاضر به‌منظور تدوین اولویت های پژوهشی در حیطه کارایی نظام سلامت با بکارگیری روشی علمی و معتبر و تامین شواهد و اطلاعات لازم برای تصمیم گیری و سیاستگذاری سلامت، انجام می شود.