علت اصلی نابرابری‌ها و بی‌عدالتی‌ها در سلامت، عواملی خارج از نظام سلامت هستند؛ گرچه نظام‌های سلامت از طریق تأمین مالی، عدالت در دسترسی و عدالت در بهره‌مندی می‌توانند به عدالت در سلامت کمک کنند ولی از اینکه کاملاً باعث عدالت در همه‌ی پیامدهای سلامت مثل مرگ‌ومیر، امید به زندگی، کیفیت زندگی و … شوند امکان‌پذیر نیست.

افرادی که سواد سلامت محدودتری دارند؛ پیشگیری کمتری اعمال می‌کنند، بیشتر بیمار می‌شوند و درنتیجه بیشتر بستری می‌شوند و چون معمولاً مسن‌تر هستند نیاز به ویزیت‌های پزشک بیشتری دارند.

دکتر حسن رفیعی، دانشیار دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در مجموعه سخنرانی‌های پیام دارالفنون (TUMS' TALKS) با موضوع عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت با عنوان «سلامت و رفاه اجتماعی»، با تأکید بر اینکه مشکلات اجتماعی بر شاخص‌های کمی و کیفی سلامت مردم تأثیرگذار است؛ بر نقش ویژه نهاد علم در هدایت سیاست‌گذاری‌های مرتبط با سلامت مردم تأکید کرد.

براساس تعریف، دورنما اینست که اولویت به آنهائی داده شود که سود بیشتری از مراقبت ها می برند ولی برخی عقیده دارند که همین امر خود موجب بی عدالتی می شود زیرا کسانی که بطور حاشیه ای توانایی بهره بردنِ بیشتری دارند، عمدتاً افراد ثروتمندتر و سالم تر و یا هردو هستند. صرف نظر از نگاه های مختلف به مقولۀ عدالت در سلامت، آنچه از مطالعات بدست آمده است بیانگر شرایط ناعادلانه سلامت درکشورهای در حال توسعه است.