نظام‏‏‌ سلامت تاب‌آور در برابر همه‌گیری؛ درس‏‏‌های گذشته، چشم‏‏‌انداز آینده

دکتر امیر حسین تکیان

جهان‌‌‌گیری‌‌‌ها یا همه‌گیری جهانی بیماری‌‌‌های واگیر، از دسته تهدیدهای جدی سلامت، امنیت، نیک‌بودی و توسعه پایدار جوامع انسانی هستند که می‌‌‌توانند به افزایش تنش‌‌‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، کژکارکردی نظام‌‌‌های سلامت، فقر، کاهش اعتماد عمومی، تبعیض، ناامیدی و فزونی چشمگیر مرگ‌ومیر بینجامند. هرچند تجربه‌های تاریخی گوناگون در مواجهه با جهان‌‌‌گیری‌‌‌ها در اعصار پیشین رخ داده است، با این حال، شیوع جهان‌گستر هرباره‌‌ عوامل میکروبی، جوامع بشری را با غافل‌گیری جدیدی مواجه کرده است. از شیوع آنفلوآنزای اسپانیایی در سال ۱۹۱۸ که نزدیک به ۵۰میلیون شهروند را در سراسر جهان طی دوسال به کام مرگ کشاند تا همه‌گیری اخیر کووید-۱۹ که شاید جدی‌ترین چالش جهانی پس از جنگ جهانی برشمرده می‌شود، هر چند انسان‌ها در نهایت، پیروز پیکار با عوامل بیماری‌‌‌زای مرگبار بوده‌اند، اما هر بار خسارت فراوانی پرداخته‌اند و با وجود کسب تجربه، آسیب‌‌‌پذیری‌‌‌ بسیاری نشان داده‌اند. جهان‌‌‌گیری‌‌‌ها به‌خوبی نشان داده‌اند که چگونه یک ویروس تنفسی می‌تواند با سهولت و به‌راحتی بر بال جهانی‌‌‌شدن سوار شود و زمین و ساکنان آن را به محاصره و تسخیر خود درآورد.