عنوان فارسی مطالعه:

بسترهای لازم برای گسترش برنامه پزشک خانواده در مناطق شهری ایران

عنوان انگلیسی مطالعه:

Infrastructures Required for the Expansion of Family Physician Program to Urban Settings in Iran

چکیده مطالعه:

مقدمه:

پس از اجرای برنامه پزشک خانواده (FP) در مناطق روستایی و شهرهای با جمعیت کمتر از 20000 نفر در سال 2005، وزارت بهداشت و آموزش پزشکی ایران در سال 2012 تصمیم به اجرای برنامه پزشک خانواده شهری در شهرهای بزرگتر با جمعیت بالاتر گرفت. هدف این مطالعه بررسی زیرساخت‌های اصلی مورد نیاز برای دستیابی به توسعه مطلوب این برنامه است. این بررسی بر اساس دیدگاه‌های متخصصان مختلف در سطوح مختلف سیستم بهداشتی انجام شد و مراحل توسعه پزشک خانواده را از تنظیم برنامه تا مراحل ابتدایی اجرا پوشش داد.

روش مطالعه:

این پژوهش از روش کیفی بهره برده و از چهار منبع اصلی داده شامل: اسناد، سایت‌های ملی، مقالات و مصاحبه‌های چهره‌به‌چهره و تلفنی استفاده کرده است. داده‌ها از دسامبر 2011 تا ژانویه 2014 از طریق گردآوری اسناد و از فوریه 2014 تا ژوئن 2015 از طریق مصاحبه‌ها جمع‌آوری شد. تحلیل داده‌ها به شیوه تحلیل تماتیک ترکیبی (استقرایی و قیاسی) با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA 12 انجام شد.

یافته‌ها:

در مجموع 2327 کد از تحلیل اسناد و مصاحبه‌ها استخراج شد. یافته‌ها نشان داد که اجرای موفقیت‌آمیز برنامه پزشک خانواده در مناطق شهری نیازمند توجه به اصول سیاست‌گذاری و همچنین تعامل نزدیک بین ذی‌نفعان است. از مهمترین موانع اجرای این برنامه می‌توان به کمبود منابع انسانی، عدم همکاری موثر سازمان‌های بیمه‌ای و نبود ساختارهای لازم در زیرساخت‌های بیمه‌ای اشاره کرد. نقش و جایگاه وزارت بهداشت به‌عنوان ناظر اصلی برنامه و ظرفیت ساختاری سازمان‌های بیمه‌ای از جمله عوامل تأثیرگذار بر اجرای برنامه شناخته شد.

نتیجه‌گیری:

توسعه برنامه پزشک خانواده در محیط‌های شهری نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و توجه به بسترهای اجرایی سیاست‌ها و همچنین استفاده از تجربیات برنامه پزشک خانواده در مناطق روستایی است. اجرای موفق این برنامه در سطح شهری مستلزم ایجاد تغییرات در زیرساخت‌ها و تقویت تعاملات بین‌سازمانی بین ذی‌نفعان کلیدی است. همچنین، نیاز به هماهنگی کامل با بیمه‌های اجتماعی و ایجاد یک سیستم ارجاع منسجم برای ارتباط مؤثر بین سطوح مختلف ارائه خدمات بهداشتی وجود دارد.