عنوان فارسی مطالعه:

پیش‌بینی رفتار اهداکنندگان در مشارکت برای حوزه سلامت در مقایسه با سایر بخش‌ها: کاربرد نظریه بازنگری‌شده رفتار برنامه‌ریزی‌شده در ایران

عنوان انگلیسی مطالعه:

Predicting donors’ behavior in contributing to health compared to non-health sectors: an application of revised theory of planned behavior in Iran

چکیده مطالعه:

مقدمه:

این مطالعه با هدف پیش‌بینی رفتار اهداکنندگان برای مشارکت در حوزه سلامت در مقایسه با سایر بخش‌ها در شهر شیراز، جنوب ایران، با استفاده از نظریه بازنگری‌شده رفتار برنامه‌ریزی‌شده (TPB) انجام شد.

روش مطالعه:

این یک مطالعه مقطعی توصیفی-تحلیلی بود. از یک پرسشنامه استاندارد شامل ۳۲ سوال برای بررسی ۲۷۷ اهداکننده وابسته به انجمن‌های خیریه مختلف در شهر شیراز، جنوب ایران، در سال ۲۰۱۸ استفاده شد. شرکت‌کنندگان به‌صورت نمونه‌گیری طبقه‌بندی‌شده و تصادفی ساده انتخاب شدند. نویسندگان از TPB بازنگری‌شده استفاده کردند که یک مدل کلی برای پیش‌بینی و توضیح رفتارهای مختلف بر اساس نگرش‌ها و باورهای فردی است. این مدل برای بررسی تأثیر هشت متغیر روان‌شناختی اجتماعی (نگرش، کنترل رفتاری درک‌شده [PBC]، هنجار ذهنی، هنجار توصیفی، هنجار اخلاقی، رفتار گذشته، قصد رفتاری، خودگزارش‌شده) بر قصد فردی برای اهدا به بخش سلامت استفاده شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۲.۰ تحلیل شدند.

یافته‌ها:

نمره تمام ساختارهای TPB در بخش سلامت به‌طور معناداری بیشتر از سایر بخش‌ها بود (P < 0.001)، به‌جز PBC که نشان می‌دهد بر قصد رفتاری اهداکنندگان در انتخاب حوزه فعالیت خیریه (مثل سلامت و غیرسلامت) تأثیری ندارد. ساختارهای هنجار اخلاقی، هنجار توصیفی و رفتار گذشته در میان اهداکنندگان بخش سلامت و ساختارهای نگرش، هنجارهای اخلاقی و متغیرهای درآمد سالانه و سابقه کار در میان اهداکنندگان بخش غیرسلامت به‌عنوان پیش‌بینی‌کننده‌های معنادار قصد رفتاری شناسایی شدند. علاوه بر این، نگرش، هنجار اخلاقی، هنجار توصیفی، رفتار گذشته، جنسیت مذکر و درآمد سالانه پیش‌بینی‌کننده‌های معنادار قصد اهدا به بخش سلامت بودند.

نتیجه‌گیری:

یکی از مهم‌ترین سازوکارهای جبران کمبود منابع سیستم سلامت، استفاده از ظرفیت مشارکت اهداکنندگان است. بااین‌حال، اهداکنندگان مختلف به‌طور متفاوتی در انتخاب حوزه‌های فعالیت خیریه، ازجمله بخش سلامت و سایر بخش‌ها (مثل انجمن اهداکنندگان برای ساخت مدرسه، خانه، شهر، کتابخانه و غیره) عمل می‌کنند. برای جذب مشارکت اهداکنندگان در حوزه سلامت، باید مداخلاتی برای تغییر قصد رفتاری اهداکنندگان به سمت حوزه سلامت از طریق ساختارهای TPB انجام شود.